Taraflar arasında bir hukuki uyuşmazlık meydana geldiğinde, akla ilk gelen başvuru yöntemi uyuşmazlığın mahkemeler veya icra müdürlükleri tarafından yürütülen yargı yoluyla çözülmesidir. Ancak bu yargı yollarına gösterilen yoğun eğilim, yargılama faaliyetlerinin işleyişini yavaşlatmakta ve zorlaştırmaktadır. Bunun önlenmesi için ve yargı kollarının üstünde birazda olsa yük almak için pek çok alternatif çözüm yolu geliştirilmiştir. Bunlardan biri de, ülkemizde de oldukça uygulama alanı bulan “arabuluculuk” yöntemidir. Bu yazımızda arabuluculukla ilgili aklınıza takılabilecek 5 sorunun cevaplarını bulacaksınız.
1) Arabuluculuk nedir?
Arabuluculuk, tarafların içinde bulunduğu uyuşmazlıkların arabuluculuk mevzuatı hükümleri çerçevesinde uzmanlık eğitimi almış olan, tarafsız ve objektif bir bakış açısıyla üçüncü bir kişi yardımı ile mahkemeye gitmeden dostane bir çözüm yoluyla veya mahkeme yönlendirmesiyle çözüme kavuşturulmasını sağlayan bir yöntemdir.
2) Arabuluculuk ilkeleri nelerdir?
Arabuluculuk tüm dünyada kabul görmüş ilkelere sahiptir. Bu ilkeler arabuluculuğun ortak dilini oluşturur. Bu ilkeler;
Gönüllülük (İradilik)
Eşitlik
Gizlilik
Tarafsızlık
Gönüllülük ilkesi; Taraflar, arabulucuya başvurabilir, süreci devam ettirebilir, sonuçlandırabilir veya bu süreçten vazgeçebilirler. Bu karar tamamen onların iradelerindedir. Ancak gönüllülük ilkesinin istisnai durumları da söz konusudur. Bu durumlarda arabuluculuk, tarafların iradelerinden bağımsız olup dava şartı haline gelir.
Eşitlik ilkesi; taraflar ekonomik veya sosyal statülerine bakılmaksızın gerek arabulucuya başvururken gerekse tüm süreç boyunca eşit haklara sahiptir. Arabulucuda bu süreçte taraflar arasındaki eşitliği gözetmekle yükümlüdür.
Gizlilik ilkesi; Arabuluculuk sürecinde konular taraflarca karşılıklı anlaşılmadığı takdirde gizli tutulmak zorundadır. Ayrıca taraflar ve görüşmelere katılan diğer kişilerde bu süreci gizli tutmakla yükümlüdür.
Arabulucu, görüşmede tutulan veya kendisine sunulan tüm belge ve kayıtları da gizli tutmakla yükümlüdür. Bu belgeler ve kayıtlar mahkemede delil olarak da kullanılamaz.
Tarafsızlık ilkesi; Arabulucu süreç boyunda hiçbir tarafı tutamaz. Tarafsız bir bakış açısıyla süreci yönetmek zorundadır.
3) Arabuluculuğun sağladığı avantajlar nelerdir?
Arabuluculuk dava yoluyla uyuşmazlıkları çözmeye kıyasla daha avantajlıdır.
Bu avantajlar şunlardır;
Mahkemeden daha kısa sürer ve ekonomiktir.
Davalarda görülen ispat yükü değil, arabuluculukta menfaat temelli taraflar için anahtar/çözümleyici işlevli araçlar sunulur.
Dava süreci, zaman alıcı , yıpratıcı ve oldukça masraflı iken; arabuluculuk kısa, verimli ve çok az masraflıdır.
Dava sürecinde anlaşmazlık ve kutuplaşma var iken; arabuluculuk iş birliği ve uzlaşmayı getirir.
4) Arabuluculuk kapsamında olan davalar nelerdir?
İşçi-işveren, ticaret ve tüketici hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıklarda arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.
Dava şartı arabuluculuk kapsamında olmayan davalar nelerdir?
aile, sağlık, inşaat, sigorta, finans gibi uyuşmazlıkları arabuluculuk yöntemi ile kısa sürede çözüme kavuşturulabilir.
5) Neden arabulucuya başvurmalıyım?
Arabuluculuk insanlar arasındaki ilişkileri korur.
Çabuk çözüm sağlar.
Ekonomiktir.
Gizlidir.
Sürecin kontrolü tarafların elindedir.
Birleşik Arabuluculuk Merkezleri ile size yakın çözüm noktalarımızda, başvurunuza göre atanan uzman arabulucularımız ile uyuşmazlıklarınızın çözümüne yardımcı olarak, ilişkileri dostluğa çeviriyoruz.
Birleşik Arabuluculuk Merkezleri: Davadan Önce Son Çözüm Noktası
